سرطان معده چیست؟
سرطان معده چیست؟ علت، تشخیص و درمان سرطان معده
درباره سرطان معده چه میدانید، معده یک کیسه عضلانی است که در وسط و بالای شکم، درست زیر جناغ سینه ما قرار دارد. معده مسئولیت هضم غذا را به عهده دارد. سرطان معده در واقع به رشد غیرطبیعی سلول‌های معده گفته می‌شود. سرطان معده می‌تواند در هر قسمت از معده ایجاد شود. در اکثر نقاط جهان ، سرطان‌های معده در قسمت اصلی معده (بدنه معده) تشکیل می‌شوند. قسمتی از معده که سرطان در آن ایجاد می‌شود یکی از نکات مهمی است که پزشکان هنگام تعیین گزینه‌های درمانی ما در نظر می‌گیرند. درمان سرطان معده معمولاً شامل جراحی برای برداشتن توده سرطانی است. سایر درمان‌های سرطان معده ممکن است قبل و بعد از جراحی توصیه شوند. سرطان معده (gastric cancer) به شرایطی گفته می شود که سلول‌های سرطان روی پوشش داخلی معده ایجاد شده باشند. این نوع از سرطان ممکن است گسترش یابد و از معده به دیگر بخش های شکم، به خصوص کبد، ریه‌ها، استخوان، دیواره شکم و گره‌های لنفاوی سرایت کند. برای برطرف کردن نگرانی هایتان در مورد علائم سرطان معده بهتر است با مراجعه به یک متخصص جراحی عمومی علت علائم تان را مشخص کنید و سریعا تحت درمان قرار گیرید. دکتر حجت الله ایران نژاد متخصص جراحی عمومی و لاپاراسکوپی شما را در این مورد راهنمایی میکنند.
علل سرطان معده چیست؟
علت اصلی ایجاد سرطان معده ناشناخته است، اگرچه بسیاری از عواملی که می‌توانند خطر ابتلا به سرطان معده را افزایش دهند شناسایی شده‌اند. معده (همراه با مری) تنها بخشی از قسمت فوقانی دستگاه گوارش شماست. معده وظیفه هضم غذا و سپس انتقال مواد مغذی به بقیه اعضای هضم ، یعنی روده های کوچک و بزرگ را دارد. سرطان معده زمانی اتفاق می افتد که سلول های سالم در سیستم هضم فوقانی سرطانی شده و از کنترل خارج می شوند و تومور ایجاد می کنند. این روند به آرامی اتفاق می افتد. گسترش و توسعه سرطان معده، ممکن است سال ها طول بکشد. سلول‌های تکثیریافته غیرطبیعی ، توده‌ای را تشکیل می‌دهند که می‌تواند به بافت سالم فشار آورده و آن را از بین ببرد. با گذشت زمان ، سلول‌ها می‌توانند از توده جدا شده و به مناطق دیگر بدن گسترش یابند (به اصطلاح متاستاز می دهد).
علائم و نشانه‌های سرطان معده چیست ؟
- مشکل در بلعیدن
- احساس نفخ بعد از غذا خوردن
- احساس سیری بعد از خوردن مقدار کمی غذا
- سوزش معده
- سوء هاضمه
- حالت تهوع
- درد معده
- لاغری ناخواسته
- استفراغ
عوامل خطر در سرطان معده
عواملی که خطر سرطان معده را بیشتر می کنند، چه چیزهایی ممکن باشد :
- بیماری ریفلاکس معده
- چاقی
- رژیم غذایی سرشار از غذاهای شور و دودی
- رژیم غذایی حاوی مقدار کم میوه و سبزیجات
- سابقه خانوادگی سرطان معده
- عفونت با هلیکوباکتر پیلوری
- التهاب معده طولانی‌مدت (ورم معده)
- سیگار کشیدن
- پولیپ‌های معده (توده‌های سلول‌هایی که روی لایه داخلی معده شکل می‌گیرند)
روشهای تشخیص سرطان معده
- آندوسکوپی : یک لوله نازک حاوی یک دوربین کوچک از گلو به معده ما منتقل می‌شود.
- نمونه برداری (بیوپسی) : اگر در حین آندوسکوپی قسمت‌های مشکوکی مشاهده شود، می‌توان از ابزارهای ویژه‌ای برای برداشتن نمونه‌ای از بافت جهت آزمایش استفاده کرد.
- تصویربرداری با ماده حاجب (باریوم) : این آزمایش‌ها که برای جستجوی سرطان معده استفاده می‌شوند شامل سی تی اسکن و نوع خاصی از آزمایش اشعه ایکس به نام بلع باریم است.
- آزمایش خون : آزمایش خون جهت بررسی عملکرد اعضای حیاتی بدن ممکن است نشان دهد که آیا سایر اعضای بدن مانند کبد ما تحت تأثیر سرطان هستند یا خیر.
- آندوسونوگرافی : پزشک یک دوربین کوچک توسط یک لوله نازک از دهان و مری به معده بیمار منتقل می کند و همزمان از یک ابزار سونوگرافی ویژه نیز برای ایجاد تصاویر از معده بیمار استفاده می‌کند. آندوسونوگرافی به پزشک کمک می‌کند تا میزان (عمق) نفوذ سرطان به دیواره معده را تشخیص دهند.
- جراحی تجسسی و تشخیصی : ممکن است پزشک ، جراحی تجسسی و تشخیصی را برای یافتن علائم گسترش سرطان به خارج از معده، در قفسه سینه یا شکم توصیه کند. این نوع جراحی معمولاً به روش لاپاراسکوپی انجام می‌شود.
انواع درمان سرطان معده :
جراحی و برداشتن تمام معده یا قسمت های معده سرطانی . اگر بیماری در زمان تشخیص پیشرفت کرده باشد عمل جراحی، امکان پذیر نخواهد بود. در صورت عدم جراحی به علت پیشرفت سرطان، سایر درمان ها شیمی درمانی به ندرت می توانند باعث بهبودی بیمار شوند. سرطان معده مرگبارترین سرطان در ایران و بیشترین نقطه بروز آن در ناحیه کاردیای معده است و به سختی درمان می شود و 80 درصد مبتلایان حداکثر ظرف دو سال پس از ابتلا فوت می کنند.
سرطان معده با یک یا چند از موارد زیر درمان می شود:
- شیمی درمانی
- پرتو درمانی
- عمل جراحی
- ایمونوتراپی مانند واکسن ها و داروها
- درمان دارویی هدفمند
- مراقبت های حمایتی
اعمال جراحی در سرطان معده
هدف از جراحی توده سرطانی معده ، برداشتن همه یا قسمتی از توده سرطانی و برخی از بافت‌های سالم اطراف آن است. جراحی‌های مورد استفاده برای سرطان معده عبارتند از:
برداشتن تومورها در مراحل اولیه از دیواره معده
سرطان‌های بسیار کوچک محدود به پوشش داخلی دیواره معده ممکن است با عبور ابزار خاصی از طریق لوله آندوسکوپ برداشته شوند. روشهای برداشتن سرطان از پوشش داخلی معده، شامل برداشتن مخاط یا لایه زیر مخاط توسط آندوسکوپ است.
برداشتن بخشی از معده (گاسترکتومی ساب توتال)
در طی جراحی برداشتن قسمتی از معده ( گاسترکتومی ساب توتال ) ، جراح بخشی از معده مبتلا به سرطان و برخی از بافت‌های سالم اطراف آن را بر می‌دارد. اگر سرطان معده در بخشی از معده نزدیک به روده کوچک قرار داشته باشد، به تشخیص جراح از این روش استفاده شود.
برداشتن کل معده (توتال گاسترکتومی)
برداشتن معده کامل که گاسترکتومی نامیده می شود شامل برداشتن کل معده و برخی از بافت‌های اطراف است. در این روش، مری مستقیماً به روده کوچک متصل می‌شود و اجازه می‌دهد تا غذا در طول سیستم گوارش ما حرکت کند. برداشتن معده کامل یا گاسترکتومی توتال اغلب در سرطان‌های معده که بدنه معده را تحت تأثیر قرار می‌دهند و آنهایی که در محل اتصال معده به مری قرار دارند، استفاده می‌شود.
برداشتن غدد لنفاوی برای جستجوی سرطان
به تشخیص جراح ممکن است گره‌های لنفاوی شکم ما را بردارد تا آنها را از نظر وجود سرطان آزمایش کند.
جراحی برای تسکین علائم و نشانه‌ها
جراحی برای برداشتن بخشی از معده ممکن است علائم و نشانه‌های سرطان در حال رشد را در افراد مبتلا به سرطان معده پیشرفته تسکین دهد.
شیمی درمانی برای سرطان معده
شیمی درمانی نوعی درمان دارویی است که از مواد شیمیایی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده میکنند. داروهای شیمی‌درمانی در سراسر بدن ما پخش شده و سلول‌های سرطانی را که ممکن است به خارج از معده گسترش یافته باشند از بین می‌برند.
شیمی درمانی می‌تواند قبل و بعد از جراحی انجام شود. شمی درمانی قبل از جراحی کمک تا توده سرطانی کوچک شود و برداشت آن راحت‌تر شود. شیمی درمانی همچنین پس از جراحی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی که ممکن است در بدن باقی بمانند استفاده می‌شود. شیمی درمانی اغلب با پرتودرمانی ترکیب می‌شود.
شیمی درمانی ممکن است به تنهایی یا همراه با درمان‌های پیشرفته‌تر موسوم به «درمان هدفمند» در افراد مبتلا به سرطان معده پیشرفته استفاده شود.
پرتو درمانی در سرطان معده
در پرتو درمانی از پرتوهای پرانرژی مانند اشعه ایکس و پروتون برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. پرتوهای پرانرژی از دستگاهی ساطع می‌شوند که هنگام خوابیدن روی تخت به دور بیمار حرکت می‌کند.
برای سرطان معده می‌توان از پرتودرمانی قبل از جراحی برای کوچک کردن توده سرطانی استفاده کرد تا توده راحت‌تر برداشته شود. پرتو درمانی همچنین می‌تواند پس از جراحی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی باقی‌مانده استفاده شود. پرتو درمانی غالباً با شیمی‌درمانی ترکیب می‌شود.
برای سرطان پیشرفته معده که با جراحی برطرف نمی‌شود، می‌توان از پرتو درمانی برای تسکین عوارض جانبی مانند درد یا خونریزی ناشی از رشد سرطان استفاده کرد.
درمان دارویی هدفمند برای سرطان معده
درمان دارویی هدفمند روی نقاط ضعف خاص موجود در سلول‌های سرطانی متمرکز هستند. با مسدود کردن این نقاط ضعف، درمان‌های دارویی هدفمند می‌توانند سلول‌های سرطانی را از بین ببرند. در سرطان معده، داروهای هدفمند معمولاً با شیمی درمانی برای سرطان‌های پیشرفته یا سرطانی که عود کرده، ترکیب می‌شوند.
پزشک ممکن است سلول‌های سرطانی را آزمایش کند تا ببیند کدام داروهای هدفمند بیشتر کاربردی تر است.
ایمونوتراپی برای درمان سرطان معده
ایمونوتراپی (ایمنی درمانی) یک درمان دارویی است که به سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند تا با سرطان مبارزه کند. سیستم ایمنی بدن که علیه بیماری مبارزه می‌کند ممکن است به سرطان حمله نکند؛ زیرا سلول‌های سرطانی پروتئین‌هایی تولید میکنند که تشخیص سلول‌های سرطانی را برای سلول‌های سیستم ایمنی سخت می‌کند. ایمنی درمانی با تداخل در این روند کار می‌کند.
در سرطان معده، ممکن است از ایمونوتراپی در صورت پیشرفته بودن سرطان، عود یا گسترش آن در سایر قسمت های بدن استفاده شود.
مراقبت‌های حمایتی برای سرطان معده
مراقبت تسکینی یک مراقبت پزشکی ویژه است که بر روی تسکین درد و سایر علائم یک بیماری جدی متمرکز است. مراقبت‌های تسکینی را می‌توان هنگام انجام درمان‌های تهاجمی مانند جراحی ، شیمی درمانی یا پرتودرمانی استفاده کرد.
وقتی از مراقبت تسکینی همراه با سایر روشهای درمانی مناسب استفاده می‌شود، مبتلایان به سرطان ممکن است احساس بهتر و عمر طولانی‌تری داشته باشند. مراقبت‌های تسکینی توسط پزشک معالج توصیه شده و توسط پرستاران و سایر افراد متخصص آموزش‌دیده ارائه می‌شوند. مراقبت تسکینی قصد دارد کیفیت زندگی مبتلایان به سرطان و خانواده‌های آنها را بهبود بخشند. این شکل از مراقبت در کنار درمان‌های دارویی یا سایر روشهای درمانی که دریافت می شود، ارائه می‌شود.
سخن پایانی
اگر تشخیص سرطان معده در مراحل اولیه انجام شود، احتمال بهبودی بیمار بیشتر است. اکثر افرادی که از سرطان معده جان سالم به در می برند، تشخیص محلی دارند. این بدان معناست که معده منبع اصلی سرطان بوده است. وقتی منشا مشخص نیست، تشخیص و مرحله بندی سرطان دشوار است. این امر درمان سرطان را نیز دشوارتر می کند. همچنین درمان سرطان معده در مراحل بعدی دشوارتر است. اگر سرطان معده پیشرفت بیشتری داشته باشد، ممکن است بخواهید در یک آزمایش بالینی شرکت کنید. آزمایشات بالینی به تعیین اینکه آیا یک روش پزشکی جدید، دستگاه یا سایر روش های درمانی برای درمان برخی بیماری ها و بیماری ها موثر است کمک می کند.
